Luật Trí Não

Cuốn sách “Luật trí não” của tác giả John Medina là một tác phẩm sôi động và sinh động về những quy luật cơ bản của trí não. Trong cuốn sách này, tác giả giới thiệu cho độc giả những hiểu biết mới về cách khoa học trí não có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta dạy dỗ trẻ em và cách chúng ta hoạt động hàng ngày.

John Medina không chỉ dừng lại ở việc trình bày về khoa học trí não một cách trừu tượng mà còn đề xuất những ý tưởng cụ thể để khai thác và tận dụng triệt để sức mạnh của trí não trong cuộc sống hằng ngày. Với lối viết dễ hiểu và đầy tính đối thoại, tác giả tạo ra một không gian trải nghiệm học hỏi tự nhiên và thú vị cho độc giả.

Cuốn sách không chỉ mang lại kiến thức khoa học mà còn làm cho việc đọc trở nên sinh động và thú vị hơn bao giờ hết. Những câu chuyện cuốn hút và dí dỏm được trình bày trong sách sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách hoạt động của trí não và áp dụng kiến thức đó vào cuộc sống hàng ngày của mình.

Từ việc tìm hiểu về tại sao Michael Jordan lại giỏi môn bóng rổ đến việc đóng vai một phẫu thuật viên để khám phá nơ ron thần kinh của chính mình, cuốn sách “Luật trí não” sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm học hỏi thú vị và bổ ích. Mời các bạn đón đọc cuốn sách Luật Trí Não của tác giả John Medina

► Đừng bỏ qua sách này nhé:

• Sách Thế Giới Atlantis
• Sách Ngày Của Kiến
• Sách Cách Mạng Kiến

Luật Trí Não là một quyển sách về Khoa học thần kinh và Kỹ năng khá thú vị và bổ ích nhưng lại được dịch quá tệ và bản ebook mình đọc (mua trực tiếp từ store Alphabooks) lại còn đầy lỗi chính tả. Sách chia thành 12 chương chính vối mỗi chương là sự miêu ta một quy luật về trí não của con người, kèm theo đó là những lời khuyên ứng dụng ở cuối mỗi chương. Bạn nào lười đọc thì có thể xem qua phần tóm tắt các ý chính mình tổng hợp dưới đây cũng được.

Mười Hai quy luật của Trí não được đề cập trong sách có thể tóm tắt như sau:

1. RÈN LUYỆN CƠ THỂ GIÚP TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC TRÍ NÃO. Rèn luyện cơ thể giúp tăng cường máu lên não, mang lại năng lượng cho não từ Glucose và Oxy để loại bỏ các điện tử độc hại còn sót lại. Nó cũng giúp kích thích các protein để giúp duy trì kết nối giữa các nơ-ron.

2. NÃO NGƯỜI CŨNG TIẾN HÓA. Chúng ta thống trị thế giới nhờ thích nghi với sự thay đổi của nó.

3. MỖI BỘ NÃO ĐƯỢC KẾT NỐI KHÁC NHAU. Bộ não con người với hàng tỷ nơ-ron liên kết theo những phương thức vô cùng phức tạp và khác nhau ở mỗi người. Những việc bạn làm và những điều bạn học được sẽ thay đổi cấu trúc vật lý của não bạn. Ngay trong khi đang đọc những dòng này, bộ não của bạn đang được tái thiết lập, một số no-ron và liên kết mới đang được sinh ra.

4. SỰ CHĂM CHÚ – CHÚNG TA KHÔNG CHÚ Ý ĐẾN NHỮNG ĐIỀU NHÀM CHÁN. “Chùm sáng” chú ý của não chỉ có thể tập trung vào một việc tại một thời điểm, không làm việc đa nhiệm. Người nghe cứ sau 10′ lại lơ đãng, nhưng bạn có thể kéo họ trở lại bằng cách kể những câu chuyện hoặc tạo ra những sự kiện giàu cảm xúc.

5. TRÍ NHỚ NGẮN HẠN – NHẮC LẠI ĐỂ NHỚ. Những giây phút đầu tiên của một ký ức rất quan trọng, chúng ta càng mã hóa kỹ lưỡng một ký ức trong những khoảnh khắc đầu tiên, ký ức đó sẽ càng mạnh mẽ hơn. Bạn có thể cải thiện cơ hội ghi nhớ một điều gì đó nếu bạn tái tạo lại môi trường mà bạn đã cập nhật nó vào não mình lúc ban đâu.

6. TRÍ NHỚ DÀI HẠN – NHỚ ĐỂ NHẮC LẠI. Hầu hết mọi ký ức đều biến mất trong vài phút, nhưng những ký ức còn sót lại theo thời kỳ mỏng manh được củng cố theo thời gian. Cách thức khiến ký ức dài hạn trở nên bền vững hơn, và để việc học tập cũng như làm việc hiệu quả hơn, đó là dần dần hợp nhất thông tin mới và nhắc lại nó trong những khoảng thời gian nhất định, không nên nhồi nhét nhiều thông tin chỉ trong một lần duy nhất.

7. NGỦ TỐT, SUY NGHĨ TỐT. Các nơ-ron trong não bạn hoạt động nhịp nhàng, mạnh liệt trong lúc bạn ngủ có thể diễn lại những gì bạn đã học được ngày hôm đó. Mọi người khác nhau về cần ngủ bao nhiêu giờ và thích ngủ lúc nào, nhưng động thái sinh học của giấc ngủ trưa thì hoàn toàn như nhau.

8. SỰ CĂNG THẲNG. Một chút căng thẳng cùng adrenaline có thể giúp bạn làm việc hiểu quả hơn nhưng căng thăng kinh niên có thể phá bỏ hệ thống phòng thủ trong cơ thể bạn, gây ra đau tim, đột quỵ, ảnh hưởng đến năng suất học tập và làm việc.

9. KẾT HỢP CÁC GIÁC QUAN. Chúng ta tiếp thu thông tin qua nhiều giác quan khác nhau. Các giác quan của chúng ta tiến hóa để hợp tác với nhau – ví dụ như thị giác ảnh hưởng đến thính giác – có nghĩa là chúng ta học tập tốt nhất khi kích thích nhiều giác quan cùng một lúc. Ví dụ: việc học tập chỉ bằng lời nói sẽ không hiệu quả bằng học tập thông qua cả lời nói và tranh ảnh minh họa.

10. THỊ GIÁC LÀ QUÂN BÀI CHỦ TRONG MỌI GIÁC QUAN. Thị giác nắm giữ một nửa tiềm lực của não. Chúng ta học tập và ghi nhớ tốt nhất thông qua tranh ảnh, chứ không phải qua ngôn ngữ viết và nói.

11. GIỚI TÍNH. Bộ não của đàn ông và phụ nữ khác nhau. Phụ nữ kích hoạt hạch hạnh ở bán cầu não trái và ghi nhớ các chi tiết có tính cảm xúc. Đàn ông sử dụng hạch hạnh ở bên phải và nắm bắt các ý chính. Sự kết hợp làm việc giữa một nhóm nam và nữ luôn là phương cách tốt nhất.

12. CHÚNG TA LÀ NHỮNG NHÀ THÁM HIỂM MẠNH MẼ VÀ TỰ NHIÊN. Trẻ nhỏ là mô hình của cách thức mà chúng ta học tập: tích cực thử nghiệm thông qua quan sát, đặt ra giải thiết, thử nghiệm và rút ra kết luận. M��t số phần trong não người lớn dễ uốn nắn như não trẻ nhỏ, vì vậy, chúng ta vẫn có thể tạo ra các nơ-ron và học hỏi những điều mới mẻ trong suốt cuộc đời chúng ta. Tính cách quan trọng nhất giúp cho loài người có thể đạt được những thành tựu của ngày hôm nay chính là tính Tò mò.

*******

Đọc quyển sách Luật Trí Não giúp mình ôn lại các kiến thức về giải phẩu, sinh lý, sinh hóa của bộ não, một phần các kiến thức này mình đã học trong môn sinh lý học người. Rất nhiều những nghiên cứu khoa học được tác giả trình bảy khá dễ hiểu. Tựu trung, cách mà các nhà khoa học tìm ra nguyên lý hoạt động của một bộ phận nào đó là khi bộ phận đó bị tổn thương, hoặc họ trực tiếp dùng các “thần dược” khiến chúng ngưng hoạt động trong một thời gian.

Với nổ lực đưa khoa học đến với độc giả đại chúng, John mô tả những bộ phận, những chi tiết sinh học như tế bào thần kinh, cấu trúc bộ não, những hiện tượng sinh lý như hô hấp, dòng chảy của quá trình nhận thức rất sống động, đưa người đọc đến thế giới của những đoạn phim hành động khoa học giả tưởng. Cách John mô tả về các nhà khoa học, các đồng nghiệp của anh cũng rất thú vị: “đó là một người đàn ông râu dài như ông già Noel….” Thực chất, John đã đang áp dụng các thủ thuật kích thích trí nhớ ngắn hạn của mình trong từng trang viết.

Giọng văn của tác giả rất hài hước, John là một người đàn ông của gia đình, rất nhiều ví dụ gợi nhớ về tuổi thơ với mẹ, các hoạt động với con. Các đọc giả đang tìm kiếm người yêu, chuẩn bị lập gia đình hoặc làm cha mẹ có thể thích thú với các chương viết về sự khác biệt của bộ não đàn ông và đàn bà, hoặc chương viết về bản năng thích khám phá của con người từ lúc còn là những đứa bé sơ sinh.

Điểm trừ: cuốn sách Luật Trí Não nhiều mẫu chuyện cười và các dẫn chứng đậm tính văn hóa của người Mỹ như “play fetch”(trò chơi rượt bắt -đem vật về với các chú cún), Miracle Gro là một nhãn hiệu một sản phẩm phân bón cho cây… Các bản dịch, nếu dịch không khéo người đọc khó có thể hiểu được. Cần phải có chú thích để đọc giả có thể hiểu được ý đồ của tác giả. Ngoài ra, một vài mục trình bày mình nghĩ nên có thêm biểu đồ minh họa sẽ giúp người đọc dễ hình dung hơn, vd khi viết về quá trình S và C trong việc điều hòa quá trình ngủ và buồn ngủ.

Chung quy, mình nghĩ Luật Trí Não là một quyển sách hay, đáng đọc. Với một bản dịch tốt, quyển sách có thể đem lại nhiều kiến thức bổ ích cho nhiều đọc giả quan tâm đến khoa học não bộ, nghiên cứu khoa học (sinh học, sinh lý học, tâm lý học hành vi…), các giáo viên, các bậc cha mẹ…

**********

Quyển sách Luật Trí Não này nói về 12 quy luật của trí não.

Quy luật 1 nói rằng, bạn muốn thông minh hơn, chỉ cần mỗi tuần dành ra 3 ngày tập thể dục, mỗi ngày 30 phút. Kỳ diệu không? Biết được quy này, bạn không cần tốn tiền mua sữa có DHA uống nữa

Quy luật 7 nói rằng não chúng ta cứ đến trưa là muốn nghỉ ngơi. Do vậy, những công ty nước ngoài theo xu hướng hiện nay làm thông tầm buổi trưa thực sự là đi ngược lại với quy luật của não. Năng suất làm việc của nhân viên sẽ thấp. Chỉ cần 26 phút ngủ trưa bạn đã có thể cải thiện chất lượng làm việc buổi chiều như thế nào. Ngoài ra, trong cơ thể của chúng ta, chỉ duy nhất các tế bào não là không tăng lên từ lúc ta được sinh ra. Nó chỉ mất dần đi theo năm tháng (do vậy khi già chúng ta bị lẫn – muốn giảm tiến trình này, hãy theo quy luật 1). Khi chúng ta phí sức để học tập, ăn chơi thâu đêm thay vì ngủ đủ giấc thì các tế bào não sẽ bị mất đi và không phục hồi lại sau những ngày mất ngủ.

Quy luật 11 nói rằng con trai và con gái có não khác nhau. Bởi vì nhiễm sắc thể X có hơn 2000 ADN trong khi nhiễm sắc thể Y chỉ có tầm 70 ADN (đọc đến đây các bạn nam thấy mình có thiệt thòi không? :))). Do vậy, các bạn thấy phụ nữ thông minh hơn các bạn nam thì … đừng ghen tỵ nha. Hãy tập thể dục mỗi ngày để bù lại =))).

Quy luật 12 nói rằng não của chúng ta có những phần “mềm” dễ uốn nắn. Điều này giúp cho chúng ta có thể học suốt đời. Các bạn thấy mình muốn học gì không? Dance, đàn, vẽ, hát hò, …?

Quy luật 10 nói rằng chúng ta tiếp nhận thông tin phần lớn từ mắt (do vậy bạn nào bị mù thì rất thiệt thòi). Các bạn thử làm 1 việc nha. Lấy tay che mắt trái rồi nhìn. Sau đó lấy tay che mắt phải rồi nhìn. Bạn thấy 2 hình ảnh cho cùng 1 sự vật không khớp nhau đúng không? Vậy sao mà mình bỏ 2 tay ra thì hai hình ảnh đó không chồng chéo nhau mà chỉ cho ra 1 hình ảnh mới vậy? Thật lạ kỳ đúng không? Điều này cho thấy rằng, những gì tiếp nhận vào mắt bạn vô trong não chưa phải là 100% của thực tế. Nhìn được tận mắt chưa hẳn đã là đúng đâu nhé ^^.

Quy luật số 6 nói về mùi hương giúp người ta nhớ lại một sự việc liên quan đến mùi hương đó tốt hơn là khi không có mùi hương. Biết thông tin này, bạn có muốn chạy ra ngay trung tâm thương mại mua 1 chai nước hoa cho các lần hẹn hò của mình không?

Tới 12 quy luật lận. Hãy đọc và trải nghiệm nha.

********