Review: Bẫy hạnh phúc – Russ Harris

Trong một thời gian dài, mình đã không ngừng trăn trở về tính cách của bản thân: dễ u sầu, hay lo lắng, bất an và nghiêm trọng hóa vấn đề về cảm xúc. Mình tự nghĩ về bản thân như một quả cầu đầy gai, rằng tính cách và tâm trạng của mình có thể “phá hủy” tâm trạng vui vẻ của người khác. Và nếu như không chịu thay đổi, làm sao mình có thể sống thoải mái và hạnh phúc? Những suy nghĩ của mình liệu có quá tiêu cực và chỉ toàn mang lại những mệt mỏi hay không?

Trong lúc vẫn đang không ngừng ngờ vực về bản thân, mình đọc “Bẫy Hạnh Phúc” của Russ Harris. Giống như câu “đo ni đóng giày”, mình thực sự cảm thấy đây là cuốn sách dành cho mình ngay từ khi đọc vài chương đầu tiên.

Khi quyết định chọn đọc cuốn sách này, mình đã không hề mong rằng nó sẽ giải quyết được cho mình cái gì hết, chẳng qua chỉ là một cuộc dạo chơi. Thế nhưng nó đã mang đến cho mình một sự đồng cảm đến mức mà có thể những người bạn thân sẽ giận mình khi nói ra điều này – rằng “Bẫy Hạnh Phúc” thực sự rất hiểu những cảm giác của mình, những góc độ mà mình nghĩ nhiều người sẽ không hiểu hết được khi mình tâm sự với họ (anw, một người bạn thực sự bằng xương bằng thịt tâm sự với bạn vẫn đáng giá hơn ạ :3).

Về nội dung sách, “Bẫy Hạnh Phúc” viết về những hiểu biết và kỹ thuật ACT (Liệu pháp Chấp nhận và Cam kết) – một liệu pháp tâm lý giúp bạn thoát ra khỏi cái bẫy của thứ gọi là “hạnh phúc thực sự là như thế nào?” và chấp nhận bản thân, tìm được sự hài lòng trong cuộc sống của chính bạn. Nghe thì hơi phức tạp và vĩ mô nên tựu trung lại, mình thấy rằng thành công lớn nhất, mang tính “cách mạng” nhất trong lĩnh vực nghiên cứu về tâm lý và quan điểm táo bạo nhất của cuốn sách này đó chính là kết luận: Không hạnh phúc thì mới là bình thường.

Chính việc luôn cố gắng đi tìm hiểu hạnh phúc là gì và cố gò ép bản thân theo khuôn khổ của “hạnh phúc” mới là thứ khiến chúng ta không bao giờ cảm thấy hạnh phúc thực sự. Tại sao ư?

Chúng ta đang sống trong một thế giới có nhiều sự đau khổ, những vấn đề tâm lý luôn hiển hiện, từ vấn đề nhỏ đến vấn đề lớn. Chính vì thế mà cả thế giới ngày càng cố tỏ ra mạnh mẽ (bên ngoài) vì không thể chấp nhận được sự thật là bản thân sẽ có những góc độ yếu đuối, bi quan và đau khổ. Xung quanh ta, ai nấy cũng đều có vẻ đang “hạnh phúc”.

Vì vậy, cái tiêu chuẩn của việc “không hạnh phúc” cũng dần được nâng lên. Một sự thất vọng hay một mất mát, buồn phiền nhỏ không còn được xem là lý do chính đáng để phải buồn nữa. Các thông điệp về lối sống tích cực thì ngày càng được lan truyền rộng rãi. Do đó, nếu bản thân bạn là người quá nhạy cảm hay ủ rũ, bạn sẽ được xem là một thành phần xấu làm lây lan sự tiêu cực.

Thay vì nhìn nhận thẳng vào vấn đề và thành thật với cảm xúc của mình, chúng ta phải kìm nén lại và bắt cảm xúc của mình phải “bình thường” nếu không muốn nghe những câu như “chuyện có đáng gì đâu” hay “hãy vui vẻ/lạc quan lên nào”.

Từ vấn đề trên cho đến chuyện nội tâm chúng ta luôn cố hạ thấp bản thân mình, hay việc thường xuyên căng thẳng và xuất hiện những cảm giác lo lắng, bất an trong lúc đang vui vẻ,…. Tất cả đều được Russ Harris “bóc mẽ” và giải thích cho chúng ta nghe về nguyên nhân của những cảm xúc đó, nó có phải là điều bình thường hay không, có đáng sợ không và các giải pháp để khắc phục, “bình thường hóa” nó.

“Bẫy Hạnh Phúc” dường như đưa ra được hết những vấn đề về tâm lý mà con người có thể gặp phải, những lầm tưởng của bạn rằng đó không phải là vấn đề và không cần được quan tâm. Trong 2/3 thời lượng của cuốn sách là những giải pháp và cách thực hành được trình bày rất tỉ mỉ của Russ Harris, với mục tiêu to lớn rằng nó giúp ích được cho bạn chứ không chỉ là đọc suông.

Với số tiền mà bạn bỏ ra để mua cuốn sách này, mình tin rằng nó sẽ đem lại giá trị không hề kém cạnh với việc bỏ tiền ra để gặp bác sĩ tâm lý (một lần nữa, mình không phủ nhận, được gặp bác sĩ tâm lý một cách trực tiếp chắc vẫn tốt hơn lol ????).

Trở lại với bản thân mình, tuy vô cùng trăn trở nhưng mình vẫn lờ mờ nhận ra rằng sự tiêu cực trong cảm xúc chưa hẳn đã là điều xấu. Được đọc “Bẫy Hạnh Phúc” khiến mình càng chắc chắn hơn nữa về quan điểm đó. Có những cảm xúc nên được thẳng thắn gọi tên, chấp nhận và tháo gỡ (như những kỹ thuật, giải pháp được nêu ra trong sách).

Nói thế cũng không có nghĩa là “Bẫy Hạnh Phúc” sẽ ve vuốt cho cảm xúc của bạn, sau cùng thì bạn cũng phải từ từ khắc phục những vấn đề đó. Sự tiêu cực trong cảm xúc đáng được trân trọng, nhưng không thể ở lại quá lâu.

Nếu chưa có ai thực sự hiểu bạn, hãy để “Bẫy Hạnh Phúc” trở thành một người bạn đồng hành, giúp bạn nói lên những cảm xúc mà bạn còn ngần ngại giãi bày. Trong trường hợp bạn đọc bài viết này và quyết định mua “Bẫy Hạnh Phúc”, mình mong rằng nó sẽ có ích với bạn, giống như mình!

Nguồn: Phát Nguyễn