Review: “Will” của Will Smith và Mark Manson

Thể loại sách mà tôi yêu thích nhất là tự truyện hoặc hồi ký. Người ta thường nói rằng cuộc đời của bất kỳ ai cũng là một cuốn sách hay nếu người đó biết kể lại những câu chuyện của đời mình. Quả thực, tôi đã đọc không biết bao nhiêu cuốn tự truyện, hồi ký của những người nổi tiếng và của cả những người không nổi tiếng, nếu cuốn sách đó được viết bởi một người biết kể chuyện thì nó luôn khiến tôi xúc động, bất kể đó là câu chuyện của nột người vĩ đại như Benjamin Franklin, hay một người ‘’no name’’ viết về cuộc sống đơn giản giữa thiên nhiên của ông, như David Thoreau trong “Waldon”, dù đó là chuyến đi khốc liệt trong cuốn hồi ký về thảm họa Everest (Tan biến), hay hành trình lãng mạn bất chấp thực tế của người đàn ông “Đạp xe vì tình từ Ấn sang Âu’’…

Những câu chuyện ấy luôn mở ra cho tôi những chân trời hiểu biết mới, chúng đem lại những rung động mãnh liệt về mặt cảm xúc, thậm chí, như nữ nhà văn Hiền Trang từng viết, chúng khiến cho ngay cả khi chúng ta rơi nước mắt khi đọc, những giọt nước mắt ấy, dường như cũng thật hơn, bởi vì chúng là những câu chuyện có thật.

Đọc hồi ký, tự truyện, tôi còn được cảm và nhìn một giai đoạn lịch sử được khắc họa qua đôi mắt chứng nhân là người kể chuyện. Tất nhiên, chúng ta không bao giờ có thể biết được sự thật tuyệt đối của lịch sử, bởi chúng ta chỉ có thể tiếp cận sự thật đó thông qua một cách nhìn của một chủ thể, nhưng ít nhất, khi góc nhìn mang tính tự sự của một nhân chứng trong những sự kiện lịch sử khác đi so với lịch sử chính thống, thì tôi thấy mình có thêm thông tin để chiêm nghiệm và tự đưa ra những đánh giá của riêng mình, tránh rơi vào những ‘’điểm mù’’ của tư duy.

Bởi những điều ấy mà với tôi, sự thành thực trong một cuốn tự truyện hay hồi ký là yếu tố giá trị nhất. Trong tất cả mọi sự thành thực, tôi trân quý, ngưỡng mộ nhất là sự thành thực của người viết với chính bản thân họ. Điều này thường có được khi người viết hồi ký hoặc tự truyện như một cách để đối thoại với nội tâm của bản thân, để chạm vào những tầng sâu của ký ức, để dũng cảm đối diện với những góc khuất trong tâm hồn.

Một cuốn tự truyện như thế thường sẽ cực kỳ hay, bởi nó được viết ra với một sự dũng cảm vô song, vì trên đời này, tôi nghĩ, không có gì khó hơn, cần dũng cảm hơn để thành thật với chính bản thân mình. Chỉ khi có đủ thành thật với chính mình, thì ta mới hiểu chính mình.

“Will” của Will Smith và Mark Manson là một cuốn sách như vậy.

Will Smith là một ngôi sao hạng A ở Hollywood trong vài thập kỷ gần đây. Tên tuổi của anh vốn được xem là bảo chứng phòng vé với hàng loạt kỷ lục mà chỉ có anh mới phá vỡ kỷ lục của chính mình. Anh cũng là một ngôi sao có tiếng sạch sẽ, hầu như ko có scandal (vụ việc chấn động ở giải Oscar năm 2022 đã xảy ra sau khi cuốn tự truyện của anh được phát hành). Vậy mà cuốn sách về một phần cuộc đời của anh khi anh vẫn còn đang ở đỉnh cao của sự nghiệp, dày tới 504 trang! Và đó là hơn 500 trang lôi cuốn, hấp dẫn đến mức tôi đã đọc xong nó trong ba ngày liên tục.

Có thể khẳng định, không nghi ngờ gì về sự nhạy cảm với thị hiếu khán giả/độc giả của Will. Chính sự nhạy cảm bẩm sinh và năng khiếu thiên bẩm của anh từ thủa ấu thơ đã khiến anh chinh phục được các đối tượng khán giả của mình với những loại hình nghệ thuật hoàn toàn khác nhau, từ người nghe nhạc rap, tới người xem phim truyền hình, rồi tới phim điện ảnh, và bây giờ là độc giả đọc sách. Anh luôn biết cách khiến khán giả/độc giả của mình rung động trước những màn biểu diễn xuất sắc của bản thân.

Will tự biết anh có tài năng, anh có một sự tự tin đáng kinh ngạc và đáng ngưỡng mộ, nhưng tôi cũng thấy anh đặc biệt trân trọng, ngợi ca, biết ơn, tri ân những người cộng sự của mình, những người đứng phía sau cánh màn nhung, nhưng nếu không có họ, sẽ không thể có một Will Smith ngày hôm nay. Ví như nếu ngày đó anh không nghe lời người quản lý của mình, từ chối bộ phim có cát sê 10 triệu đô để đóng một bộ phim khác với mức thù lao chưa tới một phần 10 thì có lẽ sự nghiệp của Will đã rẽ sang một con đường khác.

Và cuốn tự truyện của anh, ko phải chỉ kể về những sự kiện trong hành trình của một cậu bé lớn lên trong một gia đình ko có chút liên quan nào đến nghệ thuật, trở thành một siêu sao tầm vóc thế giới. Cuốn tự truyện của Will khác biệt và hấp dẫn còn vì đó là hành trình của việc anh đi tìm hiểu ý nghĩa đích thực của đời mình.

Có thể đó là lý do anh đã mời Mark Manson chấp bút, một blogger rất nổi tiếng với những cuốn sách best seller thuộc thể loại tâm lý, xã hội học. Sự kết hợp giữa một Will Smith với những câu chuyện về tuổi trẻ bồng bột, phóng túng của một ngôi sao mới nổi, rồi những bài học để trưởng thành, dù vẫn không mất đi cái chất kiêu hãnh của bản thân, và một Mark Manson với văn phong độc đáo, lối kể chuyện phá cách, gây ấn tượng mạnh với độc giả là một sự kết hợp tuyệt vời, ko lý do gì mà lại ko ăn khách!

Trong hành trình vươn tới đỉnh cao danh vọng, chạm vào những ước mơ ngông cuồng nhất của tuổi trẻ thì Will cũng dần khám phá ra những góc khuất trong tâm hồn anh. Những vết thương tâm lý của tuổi thơ vừa khiến anh có được những tố chất nghệ sĩ để thành công trong sự nghiệp, cũng lại chính là nguyên nhân khiến anh gặp thất bại trong tình cảm và trong gia đình.

Ngay cả khi đã có cả thế giới mà anh hằng mơ ước trong tay, Will vẫn phải tự hỏi bản thân ‘’Ý nghĩa của những thành tựu trong đời mình là gì? Hạnh phúc thật sự ở đâu?”

Thực ra, đây là câu hỏi mà tôi có cảm giác nó cực kỳ hot trend trong những năm gần đây, đặc biệt là sau đại dịch Covid. Dường như khi con người ta bỗng dung có rất nhiều thời gian mà lại không có nhiều thứ để trốn tránh thì cái câu hỏi của chủ nghĩa hiện sinh này bỗng trở nên nóng hổi, và phổ biến. Vì vậy mà tôi thực sự thích cuốn sách này của Will. Qua anh, tôi nhìn thấy một câu trả lời khác rất nhiều những thứ lý thuyết tràn lan với cụm từ mang tính thời thượng hiện nay: “quay vào bên trong để chữa lành”.

Có một thời điểm tôi cũng đã từng tin cái khái niệm được quá nhiều người, quá nhiều nguồn phủ xuống đầu mình, rằng ‘’hạnh phúc thực sự đến từ bên trong. Chỉ có duy nhất chính bản thân mình là người có thể khiến mình hạnh phúc”. Tôi đã từng tin điều đó và đã từng thử đi tìm thứ hạnh phúc “ở bên trong chính tôi” đó, nhưng tôi ko tìm thấy. Tôi ko biết là do tôi ko biết tìm hay cái mớ lý thuyết về hạnh phúc tự thân ấy là tào lao bí đao. Thứ tôi nghiệm ra từ bản thân mình rằng, hạnh phúc mà tôi cảm nhận được thường đến từ bên ngoài, cụ thể hơn là từ một hoặc nhiều ai đó ở bên ngoài tôi. Đó là người mà tôi thương yêu và sẽ thật may mắn hơn nữa khi người đó cũng yêu thương tôi. Tôi biết cái câu “ko có ai thương mình bằng chính mình’’, và đó có thể là điều rất chính xác. Nhưng ngay cả khi tôi rất thương tôi thì điều đó cũng ko khiến tôi hạnh phúc bằng việc có những tình thương khác, là tình bạn, tình vợ chồng, tình mẹ con, tình người…

Ngay cả khi tôi biết tôi rất thương mình thì tôi cũng ko cảm thấy hạnh phúc bằng việc biết rằng có một ai đó đang rất thương tôi.

Will đã thử đi tìm hạnh phúc ở bên trong anh ấy. Will đã thử nhiều phương pháp, trong đó có thực hành Vipasana để xem anh có thể tự mình mang lại hạnh phúc và sự bình yên cho chính mình. Điều quan trọng nhất anh nhận ra rằng: anh không thể chịu đựng nổi chính bản thân anh.

Hạnh phúc, có lẽ ko phải là thứ để đạt được, như thể đạt được giải Oscar hay sở hữu được như sở hữu một điền trang gần 300 mẫu với hồ nước và những cánh rừng riêng. Hạnh phúc mà Will hướng tới những tháng ngày sau này là một trạng thái về cảm xúc, đó là sự bình ổn của tâm trạng, là sự hài lòng với những gì mà anh đã làm được, là hy vọng về những gì mà anh sẽ thực hiện, là sự biết ơn về những gì mà anh đang có. Và tất cả những điều ấy ko thể tách rời khỏi những mối quan hệ với những người thân xung quanh anh. Anh đã tìm thấy sự bình an trong tâm hồn khi sau cùng đã kịp tha thứ cho cha của mình trước khi ông qua đời. Anh đã tìm thấy được hy vọng về một mối quan hệ tốt đẹp với Jada, vợ của anh, đó sẽ là một hình thức mới của tình yêu, khi con người ta ko sở hữu nhau, ko ràng buộc nhau với những điều khoản của luật pháp, nhưng vẫn luôn yêu thương nhau và mãi mãi, mãi mãi là bạn đời của nhau.

Gấp lại cuốn sách của Will Smith và Mark Manson, tôi thở một hơi dài như thể vừa kết thúc một cuộc chạy đua marathon. Tôi rã rời nhưng biết mình đã về đích. Và đó là điều khiến tôi hạnh phúc. Tôi biết những thứ quan trọng nhất trong đời mình để biết ơn và gìn giữ.

Nguồn: Chu Hoài Phương